زاهد صافی نامزد حزب لیبرال استرالیا مدعی است که هزاره‌ها به دلیل قومیت‌شان مورد آزارواذیت قرار نمی‌گیرند
در «بدترین کشتار ثبت‌شده در تاریخ معاصر افغانستان» در آگوست ۱۹۹۸م، زمانی که طالبان — یک گروهی عمدتاً متشکل از پشتون‌ها — «دست‌کم ۲ هزار هزاره را در [شهر مزار شریف] قتل‌عام کردند.»
نویسنده: هنری بلوت
مترجم: اسدالله جعفری(پژمان)
گاردین: 11 آپریل، 2025
اختصاصی: زاهد صافی، نامزد حزب لیبرال استرالیا در حوزه انتخاباتی بروس در ملبورن، به عنوان آخرین نویسندۀ یک گزارشی که در سال ۲۰۲۱م، به مجلس سنا ارائه شده، و در آن آمده است که قربانیان جنگ در افغانستان «براساس قومیت هدف قرار نگرفته اند.»
نامزد حزب لیبرال در حوزۀ انتخاباتی «بروس» در تهیه گزارشی برای مجلس سنای استرالیا که به طوری مشترک تدوین یافته بود، ادعا کرده است که مردم هزاره در افغانستان به دلیل قومیت شان مورد آزار و اذیت قرار نگرفته است؛ ادعایی که با موضع رسمی دولت استرالیا در تضاد است و این ادعا واکنش های تند نهادهای بین‌المللی و حقوق بشری را به دنبال داشته است.
زاهد صافی یکی از نویسندگان گزارشی بوده که در سال ۲۰۲۱م، به کمیته تحقیق پارلمان استرالیا درباره‌ی نقش استرالیا در جنگ افغانستان ارائه شده بود. در این گزارش، به طوری نادرست از یک گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر (HRW) نقل و قول شده و ادعا شده است که «جنگسالاران هزاره» در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی اقدام به «بریدن سینه زنان و تماشای «زایمان زنده‌ی زنان باردار» کرده‌اند. در حالی‌که گزارش دیده‌بان حقوق بشر در سال ۲۰۰۵م، هیچ اشاره‌ای به چنین اعمالی نکرده است.
این اتهامات زاهد صافی باعث شده، اعضای جامعه‌ی هزاره — که در حوزه‌ی انتخاباتی بروس حضور چشم‌گیری دارند — اعتراضات خود را در قالب گزارش‌های دسته جمعی به کمیته‌ی تحقیق پارلمان استرالیا ارائه کنند. آنان این ادعاها را متکی بر «کلیشه‌های نژادپرستانه» دانسته، و آن را تلاشی برای انکار «آزار و اذیت و کاملاً مستند شده‌ای، یک گروه قومی» توصیف کردند.
در همین‌حال، وقتی‌که روزنامه گاردین استرالیا با او تماس گرفت، صافی مستقیماً در مورد این اتهاماتش اظهار نظر نکرد، در عوض اظهار داشت که او «یک مدافع سرسخت آزادی مذهب یا عقیده برای همه افراد در سراسر جهان» است. صافی گفت: «به عنوان کسی‌که به خاطر جنگ از کشورش گریخته، می‌دانم که همه در دوران طالبان رنج کشیدند و همین تجربیاتم از آن دوران، بنیان حمایتم از حقوق بشر را شکل داده است.»
گزارش ارائه‌شده به مجلس سنای استرالیا که زاهد صافی نیز یکی از نویسندگان مشارکتی آن بوده، در اشاره به منازعات و درگیری‌های افغانستان اظهار می‌دارد که «قربانیان جنگ در افغانستان، براساس قومیت هدف قرار نمی‌گیرند.» در گزارش مشترکی کمیته تحقیق آمده است: «قربانیان جنگ، براساس ایدئولوژی هدف قرار می‌گیرند. به این معنا هرکسی که با طالبان و ایدئولوژی آن‌ها مخالفت کند، دشمن طالبان تلقی می‌شوند. بنابراین، دشمنی طالبان با افراد، برخواسته از منازعات قومی در افغانستان نیست.»
در گزارشی که در سال ۲۰۲۲م، توسط وزارت امورخارجه و تجارت استرالیا درباره‌ی افغانستان تهیه شده، آمده است که جامعه‌ی هزاره یک گروه قومی است که حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهد. در این گزارش تصریح شده که هزاره‌ها «در معرض خطر بالای آزار و اذیت و خشونت‌ها (...) به دلیل قومیت و وابستگی مذهبی‌شان» قرار دارند.
این وزارت‌خانه هم‌چنین تأکید کرده است که مردم هزاره در طول تاریخ هدف آزار و اذیت و سرکوب قرار گرفته‌اند و اشاره کرده است که این گروه قومی در «بدترین کشتار ثبت‌شده در تاریخ معاصر افغانستان» در آگوست ۱۹۹۸م، قربانی شدند؛ زمانی که طالبان — یک گروهی عمدتاً متشکل از پشتون‌ها — «دست‌کم ۲ هزار هزاره را در [شهر مزار شریف] قتل‌عام کردند.»
گزارشی که به طوری مشترک با هم‌کاری زاهد صافی تهیه شده بود، صافی هم‌چنین در این گزارش نارضایتی خود را از موضوعی ابراز کرده کرده است که سایر گروه‌های قومی افغانستان به دلیل اولویت‌دهی به جامعه‌ی هزاره از سوی دولت استرالیا و رسانه‌ها نادیده گرفته شده‌اند. در این گزارش هم‌چنان آمده است: «پشتون‌ها بیش‌ترین تلفات را در مقایسه با سایر اقوام داشته‌اند، و این موضوع باید از سوی دولت استرالیا به رسمیت شناخته شود، چرا که جنگ بیست‌ساله عمدتاً در ولایت‌های پشتون‌نشین جریان داشته است.»
بدین‌سان، هزاران تن از هزاره‌های افغانستان که از دهه‌ی ۱۹۹۰ میلادی به دلیل آزار و اذیت توسط طالبان از افغانستان گریخته بودند، در حومه‌های جنوب شرق ملبورن استرالیا، در محدوده‌ی حوزه انتخاباتی فدرال بروس، ساکن شده‌اند و این حوزه هم‌چنین محل زندگی سایر اقوام افغانستانی نیز می‌باشد.
صافی در پاسخ به گاردین گفت: «اگر گزارش من به گونۀ کامل و منصفانه خوانده شود، روشن است که من از تک‌تک افرادی که در افغانستان تحت حاکمیت طالبان در معرض فاجعه ملی و بحران انسانی قرار دارند، حمایت کرده‌ام.» روزنامه گاردین استرالیا با دیگر نویسندگان مشترک این گزارش نیز گفت‌وگو کرده است که آن‌ها هم‌چنان از ادعاهای مطرح‌شده در آن گزارش دفاع می‌کنند. حوزه انتخاباتی بروس در اختیار جولیان هیل، نمایندۀ کنونی حزب کارگر، قرار دارد. اختلاف آرای او که در انتخابات سال ۲۰۲۲م برابر با ۶٫۶ درصد بود، پس از بازتعمیم مرزهای حوزه انتخاباتی به ۵٫۳ درصد کاهش یافته است.
این گزارش از سوی فرشته عباسی، پژوهشگر افغانستانی در سازمان دیده‌بان حقوق بشر مورد انتقاد قرار گرفته است. او نویسندگان را متهم کرده که گزارش این سازمان را به‌گونه‌ای نادرست بازتاب داده‌اند تا چنین القا شود که خشونت‌های وحشیانه‌ای که بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ در کابل رخ داد، به طور انحصاری توسط هزاره‌ها انجام شده است.
عباسی گفت: «از جمله این جنایت ها، آنهایی بودند که توسط نیروهای شبه‌نظامی پشتون‌تبار و نیروهای شبه‌نظامی هزاره‌تبار علیه غیرنظامیانِ این دو گروه قومی، در قالب‌های آدم‌ربایی، تجاوز و قتل‌های متقابل انجام شد.» او افزود: «نسبت دادن این اعمال خشونت‌ها تنها به هزاره‌ها گمراه‌کننده است. یافته‌ی ما نشان می‌دهند که این حملات در واقع بر پایه‌ی قومیت انجام شده‌اند — یعنی قربانیان به دلیل قومیت‌شان هدف قرار گرفته‌اند.» در یک گزارش اعتراضی که توسط انجمن ها و اعضای جامعه‌ی هزاره ارائه شده و خواستند که اسامی شان نزد مجلس سنای استرالیا محرمانه بماند، آمده است که گزارش مشترکی تدوین شده، توسط صافی باعث «تقویت کلیشه‌های نژادپرستانه» شده است.
در این گزارش اعتراضی آمده است: «این متن بر اقدامات تعداد معدودی از افراد در یک جنگ داخلی گذشته تمرکز دارد و با برجسته‌سازی مسئله قومیت، چنین القا می‌کند که کل گناه برگردن یک گروه قومی است، یا چنین وانمود می‌کند افرادی که به اقوامی غیر از پشتون تعلق دارند، ذاتاً خشن هستند.»
در همین‌حال، در گزارشی جداگانۀ دیگر از سوی دو پژوهشگر متخصص در امور افغانستان از دانشگاه‌های (لا تروب و دیکین)، به همراه وکلایی حقوقی دادگستری و دانشجویان دوره دکتری، آمده است که این گزارش «حاوی مجموعه‌ای از ادعاهای نادرست و پیش‌داوری‌های نژادپرستانه» می‌باشد.
این استادان و وکلایی حقوقی گفته‌اند: «به‌جای به رسمیت شناختن آزار و اذیت تاریخی و کنونی هزاره‌ها و خطرات جدی‌ای که هزاره‌ها در افغانستانِ تحت سلطه طالبان با آن مواجه‌اند، نویسندگان آگاهانه هزاره‌ها را مسئول خشونت‌ها و نقض حقوق بشری می‌دانند که در مراحل مختلف جنگ های افغانستان رخ داده است.»
